درباره نشریه

تأکید بر جنبه اقتصادی توسعه، سبب بروز فزاینده چالش‌های زیست‌محیطی در سراسر کره زمین، به ویژه در نیمه دوم قرن بیستم گردید. در راستای حفاظت از محیط زیست و معطوف کردن توجهات به آن، مفهوم توسعه پایدار به طور رسمی در سال ۱۹۸۷ در گزارش برانتلند با عنوان «آینده مشترک ما» مطرح شد و مورد استقبال همه کشورهای دنیا قرار گرفت. در این گزارش تعریف زیر از توسعه پایدار ارائه شده است: «توسعه‌ای که نیازهای حال حاضر را، بدون به خطر انداختن توانایی نسل‌های آینده برای تأمین نیازهای خود، برآورده می‌کند». در مجموع توسعه پایدار دارای سه بعد اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی است و این ابعاد به صورت زنجیره‌وار به هم مرتبط هستند. با این وجود بعد محیطی توسعه پایدار به عنوان بستر تمامی فعالیت‌های جامعه بشری از اهمیت بسزایی برخوردار است. چراکه حیات جامعه بشری وابسته به منابع و توان‌های محیطی به ویژه در زمینه آب، خاک و هوا است.

علی‌رغم برگزاری اجلاس‌های بین‌المللی در خصوص حفاظت از محیط‌زیست و تدوین معاهدات، قوانین و مقررات متعدد در ارتباط با حفاظت و پایداری محیط‌زیست و همچنین توجه و تأکید قوانین و مقررات داخلی سایر کشورها به پایداری محیط‌زیست، در قرن بیست و یکم، شاهد تخریب همه جانبه محیط‌زیست و وقوع چالش‌های زیست‌محیطی مختلف در سراسر کره خاکی هستیم. خشکسالی، سیل، زمین لغزش، بیابان‌زایی، فرسایش خاک، فرونشست و ...، نمونه‌هایی از مخاطرات زیست‌محیطی هستند که وقوع آن‌ها می‌تواند صدمات و خسارات جانی، مالی و زیست‌محیطی متعددی را به همراه داشته باشد.

ایران نیز به عنوان یکی از کشورهایی واقع در قاره آسیا، از قاعده فوق مستثنی نیست. از یک طرف موقعیت جغرافیایی ایران نظیر قرار گرفتن بر روی کمربند لرزه‌ای آلپ ـ هیمالیا، قرارگیری در منطقه خشک و نیمه خشک دنیا و ... و از طرف دیگر ضعف آمایش سرزمین به ویژه در بعد محیطی آن، سبب تضعیف شدید منابع محیطی و وقوع انواع مخاطرات محیطی در ایران شده است. کاهش سطح مراتع و جنگل‌ها، کاهش ذخایر آب زیرزمینی، خشکسالی‌های مکرر، احداث سدهای متعدد و کمبود ذخایر آبی آن‌ها، فرونشست زمین، آتش سوزی جنگل‌ها و مراتع، بیابان‌زایی، فرسایش شدید خاک، کاهش تنوع گیاهی و جانوری و وقوع سیل، نمونه‌هایی از مخاطرات و چالش‌های زیست‌محیطی هستند که به صورت مستقیم و غیرمستقیم گستره جغرافیایی ایران را با تهدیدهای جدی مواجه نموده‌اند.

با توجه به وابستگی پایداری محیط‌زیست به دیگر ابعاد توسعه پایدار (پایداری اقتصادی و اجتماعی) و تشدید چالش‌های زیست‌محیطی در کشورمان، لازم است با مطالعات دقیق، منسجم و کاربردی، مسائل زیست‌محیطی و کلیه عناصر مرتبط با مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گیرند. این مهم در گرو تدوین و انتشار پژوهش‌های اصیل در قالب مقالات علمی (مقالات پژوهشی، مروری، گزارش تحلیلی و نقد کتاب) است.

با این اوصاف، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه کردستان در راستای انجام رسالت پژوهشی، آموزشی و اجتماعی خود، فصلنامه «پژوهش‌های محیطی در قلمروهای کوهستانی» را منتشر نموده است. به این امید که با بررسی و انتشار مهم‌ترین نتایج اندیشمندان و محققان داخلی و خارجی در قالب مقالات علمی، در راستای پایداری محیطی و توسعه پایدار کشورمان و حتی سایر کشورهای جهان گام مستحکمی را برداشته باشد. لازم به ذکر است فصلنامه از بررسی و انتشار پژوهش‌های اصیل (مستخرج از طرح‌ها، پایان‌نامه‌ها، رساله‌ها و ...) استقبال می‌نماید. همچنین با توجه به گستردگی مطالعات محیطی، اندیشمندان و محققان علوم مختلف از جمله مجموعه علوم جغرافیایی، منابع طبیعی، علوم کشاورزی و ...، می‌توانند دستاوردهای علمی خود را (با رعایت شرایط و ضوابط به ویژه اختصاص محدوده مطالعاتی به قلمروهای کوهستانی)، جهت بررسی و انتشار به فصلنامه ارسال نمایند.