شناسایی راهبردهای شکوفایی گردشگری در شهرهای واقع در محیط‌های کوهستانی (مطالعه موردی: شهر همدان)

نوع مقاله : پژوهشی کاربردی

نویسندگان

1 دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، گروه برنامه‌ریزی شهری، دانشکده علوم جغرافیایی و برنامه‌ریزی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

2 استاد، گروه برنامه ریزی شهری، دانشکده علوم جغرافیایی و برنامه ریزی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

گردشگری در شهرهای کوهستانی نه تنها مکانی برای سرگرمی فراهم می‌نماید، بلکه به عنوان یک ابزار کلیدی برای توسعۀ جریان اصلی اقتصاد شهری عمل می‌کند. بنابراین با توجه به اهمیت موضوع، پژوهش حاضر با هدف شناسایی راهبردهای شکوفایی گردشگری در شهر همدان که یک شهر واقع در ناحیۀ کوهستانی است انجام شده است. در این پژوهش از روش‌های توصیفی- تحلیلی و پیمایشی استفاده شده است. در واقع از روش‌های کتابخانه‌ای و میدانی (مصاحبه با کارشناسان و تکمیل پرسشنامه) به منظور جمع‌آوری داده‌ها استفاده شده است. همچنین در راستای نیل به هدف پژوهش از مدل SWOT و ماتریس QSPM استفاده گردید. یافته‌های پژوهش نشان‌دهندۀ این است که راهبرد برتر جهت شکوفایی گردشگری شهر همدان، راهبرد WT است. در واقع در رابطه با شکوفایی گردشگری شهری، شهر همدان بایستی راهبرد تدافعی (WT) داشته باشد.اولویت اول استراتژی‌های عملیاتی در زمینه شکوفایی گردشگری شهری همدان بایستی استفاده از ظرفیت‌های بخش خصوصی به منظور ارتقای وضعیت زیرساخت‌ها و خدمات مورد نیاز بخش گردشگری باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Identifying tourism Prosperity strategies in cities located in mountainous environments (case study: Hamadan city)

نویسندگان [English]

  • aminallah balideh 1
  • Masoud Taghvaei 2
1 PhD in Geography and Urban Planning, Department of Urban Planning, Faculty of Geographical Sciences and Planning, Isfahan University, Isfahan, Iran
2 Professor, Department of Urban Planning, Faculty of Geographical Sciences and Planning, Isfahan University, Isfahan, Iran
چکیده [English]

Tourism in mountain cities not only provides a place for entertainment, but also serves as a key tool for the development of the mainstream of the urban economy. Therefore, according to the importance of the subject, the present research was conducted with the aim of identifying tourism development strategies in the city of Hamedan, which is a city located in a mountainous area. Descriptive-analytical and survey methods have been used in this research. In fact, library and field methods (interviews with experts and completing questionnaires) have been used to collect data. Also, in order to achieve the goal of the research, SWOT model and QSPM matrix were used. The findings of the research show that the best strategy for the development of Hamadan tourism is the WT strategy. In fact, in relation to the prosperity of urban tourism, the city of Hamedan should have a defensive strategy (WT). The first priority of operational strategies in the field of the prosperity of urban tourism in Hamedan should be the use of the capacities of the private sector in order to improve the state of infrastructure and services. The need is the tourism sector.
 
Extended Abstract
 
Introduction
Currently, cities are experiencing various challenges and opportunities on the path to urban prosperity. Some factors help them flourish, while others hinder their development. It is essential to identify the factors that promote and inhibit the prosperity of urban tourism in touristic cities to devise appropriate strategies and measures. Urban tourism relies on the proper exploitation and protection of resources, as well as guiding the development of this sector in a sustainable manner with clear and reliable strategies. Therefore, strategic planning is crucial for the successful management and comprehensive growth and development of urban tourism. This type of long-term planning not only maintains the satisfaction of residents and tourists visiting touristic destinations but also meets the needs of the sector and avoids potential losses.In situations where economic resources for developing mountainous areas are limited, tourism development becomes one of the most important avenues for sustainable growth. Hamadan, a city in a mountainous region, has significant potential for tourism development. Given its historical and natural attractions, Hamadan has a strong capacity to attract tourists. Despite being the base of the first Iranian government, the Medes, and possessing notable natural attractions, Hamadan has not received the attention it deserves in urban tourism.In terms of tourism services, human resources, and marketing, the city of Hamadan has made progress. With appropriate plans to organize various sectors of the tourism industry, it is logical for the city to attract tourists. However, one of the major challenges in developing its tourism industry sustainably is the lack of efficient and effective plans. The challenges and obstacles facing Hamadan have provided the basis for the present research. Therefore, the current research aims to identify the main strategies for the development and prosperity of the tourism sector in Hamadan.
 
Methodology
The current research was conducted using a combination of descriptive-analytical and survey methods. Data collection methods included both library research and fieldwork (interviews with experts and the completion of questionnaires). The library method involved consulting books, articles, research projects, and other documents related to the subject under study. In the survey section, considering the primary goal of the research—identifying strategies for the development of urban tourism in Hamedan—the views and opinions of 23 researchers and experts in urban tourism were gathered.The main tool for collecting field data in this research was a researcher-designed questionnaire. This questionnaire consisted of two main parts: the individual characteristics of the experts and elites, as well as variables related to the prosperity of urban tourism. In the next step, Excel software and the SWOT model were used to analyze the collected data and identify the most important strategies. Initially, by assessing the city's environment, a list of its weaknesses, strengths, threats, and opportunities was compiled in relation to the prosperity of urban tourism. Experts and researchers were then consulted to weigh each of the indicators, and priorities were established through analysis.Finally, strategies for enhancing urban tourism in Hamedan were presented. The conceptual model of the research can be seen in the figure below.
 
Results and Discussion
The research findings indicate that the best strategy for the development of tourism in Hamedan is the WT strategy. In fact, concerning the prosperity of urban tourism, Hamedan should adopt a defensive strategy (WT). The top priority for operational strategies in promoting urban tourism in Hamedan should be leveraging the capacities of the private sector to improve infrastructure and services, which are essential for the tourism sector.
 
Conclusion
Based on the defensive strategy, efforts should focus on addressing the system's weaknesses to mitigate or neutralize threats. Therefore, the primary operational strategy for urban tourism in Hamedan should be to leverage the capacities of the private sector to improve the necessary infrastructure and services. In this context, balanced and sustainable development across various sectors of the tourism industry, enhancing effective legal and organizational mechanisms for tourism growth, ensuring equitable distribution of tourism benefits throughout urban areas, and increasing citizens' awareness of tourism and its historical significance are crucial. To enhance tourism prosperity in Hamedan, it is recommended to strengthen the knowledge-based economy in tourism, provide incentives for active industries in this sector, increase the involvement of women alongside men in tourism-related fields, promote programs that preserve Iranian identity at popular attractions, improve urban amenities in high-traffic natural and cultural areas, develop and bolster tourism advertising infrastructure, especially in digital spaces, and align management and performance standards with the expectations of target markets regarding quality and quantity. Additionally, fostering creativity in launching new initiatives and improving educational skills, with an emphasis on language training for tourism officials and employees, are important steps.
 
 
 
Financial sponsor
According to the responsible author, this article has no financial sponsor.
 
Contribution of the authors to the research
This research was completely carried out by the first author with the assistance of the second author.
 
Conflict of interest
The authors declare that they have no conflict of interest in writing or publishing this article.
 
Appreciation and thanks
The authors sincerely thank all the people who have cooperated with them in collecting field data.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: strategy
  • prosperity
  • urban tourism
  • mountain cities
  • Hamadan
  1. اسکندری، ندا. (1394). توسعه پایدار و گردشگری شهری. کنفرانس بین المللی پژوهش در علوم و تکنولوژی.
  2. الهی‌منش، محمدحسن؛ حسینی نژاد ماه خاتونی، باقر؛ یاسمی، محسن. (1397). نقش اقتصادی گردشگری در توسعه پایدار شهری (مطالعه موردی: شهر بندرعباس). فصلنامه علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر، 12(3)، 17-1. https://sanad.iau.ir/Journal/ssq/Article/1034455
  3. امیری، علیرضا؛ حبیب، صدیقه؛ فرح، ذبیحی؛ حسین. (1398). تبیین مدل مفهومی توسعه گردشگری شهری با تأکید بر معیارهای هویت شهر. سومین کنگره بین‌المللی عمران، معماری و شهرسازی معاصر، تهران، دانشگاه تهران. https://civilica.com/doc/1002591/
  4. ایمانی، بهرام؛ خسروی مهر، حمیده؛ طورانی، علی. (1394). ارزیابی و رتبه‌بندی موانع توسعه گردشگری در شهرستان مینودشت. نشریه گردشگری شهری، 2(19)، 89-75. https://jut.ut.ac.ir/article_54067.html
  5. بهدوست، فرانک؛ پوراحمد، احمد. (1399). بررسی تأثیرات گردشگری شهری در توسعه شهر کرمانشاه. فصلنامه فضای گردشگری، 4(14)، 133-115. https://sanad.iau.ir/journal/gjts/Article/520230?jid=520230
  6. جمینی، داوود. (1402). شناسایی راهبردهای بازاریابی گردشگری روستایی در استان کردستان. دو فصلنامه پژوهش‌های بازاریابی گردشگری و میهمان‌نوازی، 1(1)، 137-115. https://doi.org/10.22080/tmhr.2024.26787.1004
  7. حقّی، محمدرضا؛ حیدرزاده، احسان. (1400). تحلیلی بر عوامل تحقّق گردشگری پایدار در شهرهای مناطق کوهستانی (مورد مطالعه: شهر خوانسار). مطالعات جغرافیایی مناطق کوهستانی، 2(2)، 99-83. http://dx.doi.org/Doi:10.52547/gsma.2.2.83
  8. دیناری، احمد؛ سقایی، مهدی. (1389). گردشگری شهری در ایران و جهان. مشهد، انتشارات واژگان خرد.
  9. رضوانی، محمدرضا. (1389). فرهنگ مفاهیم و اصطلاحات برنامه‌ریزی و توسعه روستایی. چاپ اول، تهران، انتشارات جهاد دانشگاهی.
  10. زروکی، شهریار؛ ازوجی، حسنا؛ ساداتی امیری، سیده رقیه. (1397). تحلیل نقش توریسم بر رفاه اقتصادی با روش داده‌های تابلویی. برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری, 7(26), 96-121. doi: 10.22080/jtpd.2018.2043
  11. زندیه، مهدی؛ گودرزیان، شروین. (1393). رویکرد منظرین، عامل موفقیت گردشگری شهری. نشریه باغ نظر، 11(24)، 66-59. https://www.bagh-sj.com/article_6498.html
  12. سجادی، ژیلا؛ رضویان، محمدتقی؛ حیدری، جهانگیر؛ جمالی، حسین. (1397). نقش مدیریت شهری در توسعه پایدار گردشگری ساحلی از دیدگاه جامعه میزبان (مطالعه موردی: شهر بوشهر). نشریه پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، 9(33)، 16-1. https://dorl.net/dor/20.1001.1.22285229.1397.9.33.1.0
  13. شکوهی بیدهندی، روح‌اله؛ عزیزآبادی فراهانی، فاطمه؛ طالبیان، محمدحسن؛ قالیباف، محمدباقر؛ صالحی امیری، سیدرضا. (1399). مدیریت راهبردی گردشگری شهر تهران؛ چالش‌ها و فرصت‌ها. نشریه باغ نظر، 17(92)، 88-75. https://doi.org/10.22034/bagh.2019.160240.3890
  14. شمس دولت‌آبادی، سید محمودرضا؛ شریفی، شهاب. (1396). چهارچوبی جامع برای تدوین راهبردهای دفاعی- امنیتی در جمهوری اسلامی ایران با رویکرد بومی. نشریه مطالعات دفاعی-راهبردی، 15(67)، 156- 125. https://sds.sndu.ac.ir/article_142.html
  15. شهریاری، مرضیه؛ کوراوند، حسین. (1401). برنامه‌ریزی راهبردی توسعه گردشگری با استفاده از مدل SWOT (مورد مطالعه: روستای زراس شهرستان ایذه). فصلنامه راهبردهای توسعه روستایی، 9(4)، 459-447. https://doi.org/10.22048/rdsj.2022.299182.1970
  16. طاهری‌مینا، فوزیه؛ رضایی‌ راد، مصطفی. (1397). تحلیل انگیزه گردشگران از گردشگری کوهستان (مطالعه موردی: شهر همدان). پژوهش‌های کاربردی در مدیریت و حسابداری، شماره 9، 80-73. https://www.joas.ir/afile/6-14-2018_10-58-19_.pdf
  17. غلامی، یونس؛ خاکی، مریم؛ صادقیان، سمانه؛ قاسمپور، سیده فاطمه. (1398). ارزیابی ادراک شهروندان از توسعه گردشگری شهری و اثر آن بر شادمانی ذهنی (نمونه موردی کلان‌شهر مشهد). فصلنامه گردشگری شهری، 6(1)، 120-107. https://doi.org/10.22059/jut.2019.238865.364
  18. قادری، اسماعیل؛ اعرابی، سید سپهر. (1400). نیل به توسعه پایدار از رهگذر گردشگری شهری (موردپژوهی: شهر زیراب). پژوهش‌های دانش زمین، 12(46)، 18-1. https://doi.org/10.52547/esrj.12.2.1
  19. قربانی، رسول؛ سلامتی گبلو، شهرام؛ مهاجری نعیمی، لیلا؛ ارژنگی مستعلو بیگلو، حجت. (1400). ارزیابی اثرات گردشگری بر توسعه اقتصاد شهری (نمونه مورد مطالعاتی: شهر اردبیل). جغرافیا و روابط انسانی، 3(4)، 556-542. https://dorl.net/dor/20.1001.1.26453851.1400.3.4.34.9
  20. لطفی عاقل، راضیه؛ موسائی، میثم؛ وثوقی، منصور. (1398). بررسی نقش عوامل اجتماعی موثر بر توسعه گردشگری (مطالعه موردی: شهر همدان). فصلنامه اقتصاد و بانکداری اسلامی، شماره 26، 282-259. https://mieaoi.ir/article-1-1035-fa.html
  21. مالکی، ارسلان؛ شبانی شهرضا، امیرحسین. (1399). برنامه‌ریزی توسعه گردشگری شهر اصفهانبا تأکید بر بازآفرینی فرهنگ مبنا (مطالعه موردی: منطقه 3 شهر اصفهان). فصلنامه فضای گردشگری، 9(36)، 93-77. https://sanad.iau.ir/journal/gjts/Article/678549?jid=678549
  22. محمدی ده چشمه، پژمان. (1396). تحلیل راهبردی تنگناها و فرصت‌های توسعه گردشگری (مطالعه موردی: شهر شهرکرد). نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، 17(47)، 37-19. http://dorl.net/dor/20.1001.1.22287736.1396.17.47.1.3
  23. مطیعی لنگرودی، سیدحسن؛ شریفی، انور؛ رضائیه آزادی، مریم. (1392). امکان‌سنجی توسعه گردشگری در نواحی روستایی از دیدگاه گردشگران (بخش تخت سلیمان شهرستان تکاب). فصلنامه چشم‌انداز جغرافیایی در مطالعات انسانی، 8(24)، 17-1. https://sanad.iau.ir/journal/jshsp/Article/513882?jid=513882
  24. معینیان میاندوآب، غزال؛ فتحی، بابک؛ معینیان، پریچهر. (1399). الزامات مدیریت شهری در توسعه پایدار گردشگری با تأکید بر اقتصاد (مورد مطالعه: شهر میاندوآب). جغرافیا و روابط انسانی، 2(4)، 471-449. https://dorl.net/dor/20.1001.1.26453851.1399.2.4.30.8
  25. موسوی، میرنجف؛ کهکی، فاطمه سادات؛ جلالیان، سید اسحاق. (1398). ارزیابی عناصر موثر بر توسعه گردشگری شهری (مطالعه موردی: شهر ارومیه). فصلنامه گردشگری شهری، 6(2)، 77-61. https://doi.org/10.22059/jut.2019.240063.371
  26. نیک‌پور، عامی؛ صفایی‌ رینه، مصطفی. (1394). تدوین استراتژی‌های توسعه پایدار فضایی در شهرهای کوهستانی (مطالعه موردی: شهر رینه، بخش لاریجان شهرستان آمل). جغرافیا و پایداری محیط، شماره 15، 67-49. https://ges.razi.ac.ir/article_403.html?lang=fa
  27. Abubakar, A.؛ Romice, O.؛ Salama, A. M. (2019). Slums and prosperity: a complex, dynamic pathway of intervention. Archnet-IJAR: International Journal of Architectural Research, 13(2), 314-330. ‏http://dx.doi.org/10.1108/ARCH-02-2019-0041
  28. Boori, M. S.؛ Voženílek, V.؛ Choudhary, K. (2015). Land use/cover disturbance due to tourism in Jeseníky Mountain, Czech Republic: A remote sensing and GIS based approach. The Egyptian Journal of Remote Sensing and Space Science, 18(1), 17-26.‏ https://doi.org/10.1016/j.ejrs.2014.12.002
  29. Brida, J. G.؛ Disegna, M.؛ Osti, L. (2014). Residents' perceptions of tourism impacts and attitudes towards tourism policies. Tourismos: an international multidisciplinary journal of tourism, 9(1), 37-71. ‏http://dx.doi.org/10.1108/14635771111137769
  30. Bryson, J. M. (2018). Strategic planning for public and nonprofit organizations: A guide to strengthening and sustaining organizational achievement. John Wiley & Sons. ‏https://experts.umn.edu/en/publications/strategic-planning-for-public-and-nonprofit-organizations
  31. Donald, E, H.؛ Shaun, M. (2007). The world Banks Role in Tourism development, Annual of tourism, research, vol.34.No21, 348-36. http://dx.doi.org/10.1016/j.annals.2006.10.004
  32. Giachino, C.؛ Truant, E.؛ Bonadonna, A. (2020). Mountain tourism and motivation: Millennial students’ seasonal preferences. Current Issues in Tourism, 23(19), 2461-2475. https://doi.org/10.1080/13683500.2019.1653831
  33. Hall, C.M.؛ Page, S. J. (2010). Tourism and Recreation. London: Routledge. http://ndl.ethernet.edu.et/bitstream/123456789/18071/1/27.pdf
  34. Kelfaoui, A.؛ Rezzaz, M. A.؛ Kherrour, L. (2021). Revitalization of mountain rural tourism as a tool for sustainable local development in Kabylie (Algeria). The case of Yakouren municipality. Geo Journal of Tourism and Geosites, 34(1), 112-125. ‏http://dx.doi.org/10.30892/gtg.34115-626
  35. Martins, L. F.؛ Gan, Y.؛ Ferreira-Lopes, A. (2017). An empirical analysis of the influence of macroeconomic determinants on World tourism demand. Tourism management, 61, 248-260.‏ https://doi.org/10.1016/j.tourman.2017.01.008
  36. Moustaka, A.؛ Constantoglou, M. (2021). Destination image as means of branding and marketing: evidence from a mountainous city destination in Greece.‏ https://doi.org/10.18488/journal.31.2021.81.30.47
  37. Reihanian, A.؛ Mahmood, N. Z. B.؛ Kahrom, E.؛ Hin, T. W. (2012). Sustainable tourism development strategy by SWOT analysis: Boujagh National Park, Iran. Tourism management perspectives, 4, 223-228. ‏https://doi.org/10.1016/j.tmp.2012.08.005
  38. Ruhanen, L. (2004). Strategic planning for local tourism destinations: An analysis of tourism plans. Tourism and Hospitality Planning & Development, 1(3), 239-253. ‏http://dx.doi.org/10.1080/1479053042000314502
  39. UN-Habitat (2013) State of the world's cities 2012/2013: prosperity of cities, UN-HABITAT, Retrieved from https://sustainabledevelopment.un.org/content/documents
  40. Zeng, L.؛ Li, R. Y. M.؛ Huang, X. (2021). Sustainable mountain-based health and wellness tourist destinations: The interrelationships between tourists’ satisfaction, behavioral intentions, and competitiveness. Sustainability, 13(23), 133. https://www.mdpi.com/2071-1050/13/23/13314#
دوره 1، شماره 1
خرداد 1403
صفحه 51-62
  • تاریخ دریافت: 22 فروردین 1403
  • تاریخ بازنگری: 14 اردیبهشت 1403
  • تاریخ پذیرش: 22 خرداد 1403
  • تاریخ اولین انتشار: 31 خرداد 1403
  • تاریخ انتشار: 31 خرداد 1403